Tay Tekstil İşçileri Direnerek Kazandı – Engin Kara
İstanbul – Sultangazi’de bulunan ve hazır giyimde dünya devi konumundaki Zara’ya üretim yapan Tay Tekstil’de 44 işçi, patronun işten atma saldırısına karşı direnişe geçti. 5 günlük direnişin ardından patron pes etti, işçiler tazminatlarını kazandı. İşte hem bölgesel hem de sektörel açılardan önem taşıyan o direnişin ve zaferin hikâyesi…
Direnişe Giden Yol
Tay Tekstil patronu Eylül ayı başında, işler azaldığı için işyerinin bir katında çalışan 100’e yakın işçinin ücretsiz izne çıkartılacağını söylemiş; işçilerin ücretsiz izin dayatmasını kabul etmemesi üzerine bu kez de işten çıkartmaya başvuracağını söyleyerek işçilere tek tek istifa baskısı yapmaya başlamıştı. Haftalar içerisinde pek çok işçi tek tek işten ayrılmıştı.
Ancak daha önce de işyerinde patronun baskılarına karşı verilen mücadelelerde bir araya gelmeye başlayan 50’ye yakın Tay Tekstil işçisi, İşçilerin Güç Birliği Derneği aracılığıyla kurdukları işyeri komitelerini büyüterek, işten atma saldırısına karşı mücadeleye hazırlanmaya başladı. İşveren 27 Eylül ile başlayan hafta artık işlerin bittiğini ve o hafta içerisinde çıkış işlemlerinin yapılacağını fısıltı gazetesi yoluyla yaydı. Bu duruma tepki gösteren işçiler ise patronla görüşme talep ederek durumun netliğe kavuşturulmasını istedi.
Tay Tekstil patronu 29 Eylül günü öğlen saatlerinde kendisiyle görüşmek isteyen işçilere “işyerimi işgal etmeyin, çıkın dışarıda hakkınızı nasıl arıyorsanız arayın” diyerek fiili bir işten atma saldırısına girişti. Patronun saldırısına karşı çıkan işçiler aynı gün 17.00’de işyeri önünde direnişe başladı.
Direniş Nasıl Sürdürüldü?
İşçilerin en büyük gücü, haftalar önceden İşçilerin Güç Birliği Derneği öncülüğünde kurdukları işyeri komitesi aracılığıyla mücadeleye örgütlü, planlı ve programlı bir şekilde başlamaları oldu. İşverenin planlarına karşı mücadele hazırlıkları önceki haftalarda yapılmıştı. Bu sayede patronun saldırısı başlar başlamaz, işçiler hızlı bir şekilde cevap vermeyi başardı. Yani işçiler, ilk hamleyi patrona bırakmış ancak sonraki bütün hamlelerini titiz bir şekilde daha önceden planlamaya başlamışlardı.
Direnişin bütün kararları, işten atılan bütün işçilerin içerisinde yer aldığı işçi komitesi toplantılarında alındı. Pek çok işçi için bu direniş ilk mücadele deneyimiydi; patron işçileri tek tek kopararak direnişi bölmeye çalıştı; direnişin dönüm noktalarında kritik kararların hızlı bir şekilde alınması gerekti… Ancak bütün bu meseleler, işçi demokrasisi yoluyla, yani demokratik tartışma ortamında alınan kararlara hep birlikte uyarak verilen mücadeleyle aşıldı. Ortaya çıkan tek tük sorunlar da işçilerin büyük çoğunluğunun kolektif davranmayı başarması sayesinde aşıldı ya da etkisiz kılındı.
Tekstil yönetimi, işçilerin ciddi bir kısmının çekip gideceğini, kalanların ise çok fazla dayanamayacağını düşünmüştü. Ama patronların hesabı çarşıya uymadı. Tay Tekstil işçileri gün geçtikçe zayıflamak yerine güçlenmeye başladı. İşyerinin diğer katlarından da direnişe katılanlar oldu. Bütün Sultangazi havzası Tay Tekstil işçilerini konuşmaya başladı. İşçiler pes etmeyince, pes etmek patrona düştü. Hızlı ilerleyen direniş süresince, soğuk hava ve yağmura rağmen, bütün imkânlar seferber edilerek direnişin devam ettirilmesi, işverene işçilerin taleplerini kabul etmekten başka seçeneği olmadığını fark ettirdi.
Beş Günde Gelen Zafer
İşten atıldıkları gün (29 Eylül) direnişe başlayan Tay Tekstil işçileri, 4 Ekim günü, yani beşinci direniş gününde zafere ulaştı. Daha direnişin ilk günü, eylemin birinci saati dolmak üzereyken, patron avukatı aracılığıyla işçilerle görüşme talebinde bulundu. İlk günkü görüşmelerde hiçbir somut ilerleme sağlanamadı. İkinci gün yapılan iki görüşmede ise patron kıdem tazminatları konusunda ödemeyi kabul etmek zorunda kalsa da işçilerin diğer talepleri henüz kabul görmedi.
Üçüncü gün, işveren ile bütün maddi konularda anlaşma sağlanırken, işçilerin sigorta çıkışlarının gerçeğe uygun bir şekilde yani işverenin haksız feshi olarak bildirilmesi talebi işveren tarafından kabul görmedi. Bunun üzerine işçi heyeti, görüşmelere son verdi. Hemen ardından işçiler Levent’te bulunan İnditex grubuna bağlı Zara’nın Türkiye ofisi önüne giderek burada bir eylem gerçekleştirdi. Esnek mesai bahanesiyle ofiste bulunmayan Zara yöneticileri, işçilerin görüşme veya ön görüşme taleplerini reddetti.
Aynı günün akşamı yapılan komite toplantısında alınan karar doğrultusunda işçiler Cumartesi günü, yani direnişin dördüncü günü Sultangazi’de bulunan işyeri önünde direnişi sürdürdüler. Önceki gün işçi temsilcilerinin patronun dayatmalarını kabul etmemesi üzerine işçiler tarafından askıya alınan görüşme süreci, işverenden gelen talep üzerine yeniden başladı. Patron artık yıpranmıştı ve işçilerin son taleplerini de sözlü olarak kabul edeceğini beyan etmek zorunda kaldı. Akşam saatlerinde yapılan görüşmelerde işçilerin alacakları tek tek hesaplandı.
Pazar gününü değerlendirme ve ertesi güne hazırlıkla geçiren Tay Tekstil işçileri, 4 Ekim Pazartesi sabahı işyeri önünde yeniden toplandı. İşveren, sabah saatlerinde yapılan görüşmede taleplerin kabul edileceğini bildirdi. Ancak anlaşmanın ertesi güne bırakılmasını dayatınca işçiler bunu kabul etmedi. İşçilerin kararlı duruşu sayesinde işveren pazartesi günü içerisinde kıdem tazminatları, ücretler, yıllık izin ücretleri ve sigorta çıkışları konusunda işçilerin taleplerini kabul eden anlaşmaya imza atmak zorunda kaldı ve işçiler zafere ulaşmış oldu.
Önemli ve Umut Vaat Eden Bir Zafer
Bu direnişin, böylesine kısa bir sürede zafere ulaşması önem taşıyor. Öncelikle hak mücadelelerinin adının bile geçmediği, tarihinde böylesine bir direnişe pek tanıklık etmemiş Sultangazi gibi bir tekstil işçisi havzasında bu mücadelenin kazanılması, bütün bölgede yankı uyandırdı. Diğer işyerlerindeki işçiler de özgüven ve umut kazandı; patronlar yaptıkları haksızlıklar nedeniyle tedirgin oldu.
İkinci olarak en düşük örgütlülük oranlarından birine sahip tekstil sektöründe böyle bir mücadele verilmesi ve kazanılması örnek oldu. Milyonların geçimini sağladığı tekstil işyerlerinde gelecek örgütlenmelerin ve mücadelelerin işaret fişeği verilmiş oldu.
Son olarak Türkiye işçi sınıfı adına da önemli bir kazanım olduğunu vurgulamak gerekir. Uzun yıllardır ülkenin dört bir tarafında irili ufaklı sayısız işçi mücadelesi verilse de kazanımla sonuçlanan mücadelelere çoğu zaman hasret kalıyorduk. Kısa bir süre içinde Tay Tekstil işçilerinin mücadeleden başarıyla çıkması, zaferin imkânsız olmadığını da göstermiş oldu.
Beş günlük direniş boyunca hem Sultangazi bölgesinden hem de farklı şehirlerden İşçilerin Güç Birliği Derneği’ne ulaşan ve örgütlenme başvurusunda bulunan işçiler oldu. Sultangazi’de farklı işyerlerindeki işçiler de şimdiden komiteleşme süreçlerini ilerletmek için hazırlığa koyulmuş durumda.
Bu tablo gösteriyor ki doğru bir mücadele programıyla bu ülkede işçi hareketinin büyümesi ve taleplerini kazanmasının önü açık.
Selam olsun Tay Tekstil direnişine!
Selam olsun İşçilerin Güç Birliğine!
|
İŞÇİLERİN GÜÇ BİRLİĞİ DERNEĞİ Telefon: 0533 502 1917 Adres: Sultançiftliği Mah. 25. Sok. No: 24/B Sultangazi / İstanbul |