Sosyalizm Kazanacak!
/ Dünyadan / “Kimse Zafere Benim Kadar İnanmıyor” Volodymyr Zelenski’nin Ukrayna’yı Savaşta Tutma Mücadelesi

“Kimse Zafere Benim Kadar İnanmıyor” Volodymyr Zelenski’nin Ukrayna’yı Savaşta Tutma Mücadelesi

on 8 Kasım 2023 - 11:23 Kategori: Dünyadan

Editör Notu:

Ukrayna’da Zelenski rejiminin Rus işgaline karşı başlattığı NATO destekli saldırılar sonuç vermezken, rejim yolsuzluklarla çalkalanıyor ve giderek yalnızlaşıyor. Simon Shuster’in Time dergisinde yayınlanan makalesi Batı tarafından Rusya’ya karşı savaşa kışkırtılan ve giderek yalnızlaşmaya terk edilen Zelenki rejiminin karşı karşıya kaldığı problemlere dair önemli veriler içeriyor.

İlgili makalenin orjinaline buradan ulaşılabilir.

——–

Volodymyr Zelensky geç kalmak üzereydi.

Washington Ulusal Arşivler’de yapacağı konuşmanın davetiyesi, aralarında Kongre liderlerinin ve Biden yönetimindeki üst düzey yetkililerin de bulunduğu yüzlerce konuğa gönderilmişti. Eylül ayı sonundaki ziyaretinin ana etkinliği olarak duyurulan bu konuşma, Zelensky’ye dünyanın savaş durumundaki bir devlet başkanından beklediği türden bir belagat ile Rusya’ya karşı ABD desteğini arkasına alma şansı verecekti. Fakat işler planlandığı gibi gitmedi.

O öğleden sonra Zelensky’nin Beyaz Saray ve Pentagon’daki toplantıları onu bir saatten fazla geciktirdi ve sonunda saat 18:41’de konuşmasına başlamak için geldiğinde mesafeli ve tedirgin görünüyordu. Sahnede vereceği direniş mesajını birlikte sırtlanmak için eşi First Lady Olena Zelenska’ya güvenirken, kendisi sanki bu işi bir an önce bitirmek istiyormuş gibi yapmacık bir konuşma yaptı. Konuşmanın ardından madalyaları dağıtırken, bir noktada organizatörden acele etmesini istedi.

Daha sonra bunun nedeninin yalnızca savaşı yönetmenin yükü değil, aynı zamanda müttefiklerini, onların yardımıyla Ukrayna’nın kazanabileceğine ikna etmekten doğan yorgunluk olduğunu söyledi. “Kimse zaferimize benim kadar inanmıyor. Kimse.” Gezisinin ardından TIME’a verdiği röportajda böyle söylüyor. Ona göre müttefiklere bu inancı aşılamak “bütün gücünüzü, enerjinizi alıyor. Anlıyor musun? Her şeyinizden götürüyor.”

İşler gittikçe zorlaşıyor. Savaşın üzerinden yirmi ay geçmesine rağmen Ukrayna topraklarının yaklaşık beşte biri Rus işgali altında kaldı. On binlerce asker ve sivil öldürüldü ve Zelensky seyahatleri sırasında savaşa olan küresel ilginin azaldığını hissedebiliyor. Uluslararası desteğin düzeyi de öyle. “En korkutucu şey dünyanın bir kısmının Ukrayna’daki savaşa alışması” diyor. “Savaşın getirdiği yorgunluk bir dalga gibi yayılıyor. Bunu Amerika’da, Avrupa’da görüyorsunuz. Ve görüyoruz ki, biraz yorulmaya başladıkları anda bu onlara bir gösteri gibi geliyor: ‘Bu filmi 10. kez izleyemem.’”

ABD’de Ukrayna’ya yardıma yönelik halk desteği aylardır azalıyor ve Zelensky’nin ziyareti bunu yeniden canlandıracak hiçbir şey yapmadı. Reuters’in Zelensky’nin ayrılışından kısa bir süre sonra yaptığı ankete göre, Amerikalıların yaklaşık %41’i Kongre’nin Kiev’e daha fazla silah sağlamasını istiyor; bu oran Ukrayna’nın büyük bir karşı saldırı başlattığı Haziran ayında %65’ti. Bu saldırı dayanılmaz bir hızla ve muazzam kayıplarla ilerledi; bu da Zelensky’nin ortaklarını zaferin yakın olduğuna ikna etmesini daha da zorlaştırıyor. İsrail’de savaşın başlamasıyla birlikte dünyanın dikkatini Ukrayna’da tutmak bile büyük bir zorluk haline geldi.

Washington ziyaretinin ardından TIME, Başkanı ve ekibini Kiev’e kadar takip ederek, aldıkları tepkilere, özellikle de Zelensky’nin kendi hükümeti içindeki yolsuzlukla mücadele etmesi yönündeki ısrarlı çağrılara ve sonu görünmeyen bu savaş için giderek sönümlenen coşkuya nasıl tepki vereceklerini gözlemlemek amacıyla, onları Kiev’e kadar takip etti. Kiev’deki ilk günümde çevresinden bir üyeye Başkan’ın nasıl hissettiğini sordum. Yanıt bir an bile tereddüt etmeden geldi: “Kızgın.”

İyimserliğinin olağan ışıltısı, mizah anlayışı, savaş odasındaki bir toplantıyı biraz müstehcen bir şakayla canlandırma eğilimi; bunların hiçbirinden topyekün savaşın bu ikinci yılında eser kalmadı. Ekibinin uzun süredir üyelerinden biri, “Şimdi içeri giriyor, güncellemeleri alıyor, emirleri veriyor ve dışarı çıkıyor” diyor. Bir diğeri bana Zelensky’nin en çok da Batılı müttefikleri tarafından ihanete uğradığını hissettiğini söylüyor. Onu savaşı kazanma olanağından mahrum bıraktılar, yalnızca hayatta kalma olanağı sundular.

Ama Zelensky’nin kanaatleri değişmedi. Savaş alanında son dönemde yaşanan aksiliklere rağmen, savaşmaktan vazgeçmeye ya da herhangi bir barış talebinde bulunmaya niyeti yok. Tam tersine, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı nihai zaferine olan sabit – ve bir miktar mesiyanik – inancı, bazı danışmanlarını endişelendirecek bir hal aldı. En yakın yardımcılarından biri bana hayal kırıklığı içinde “Kendini kandırıyor” dedi. “Seçeneklerimiz tükendi. Kazanmıyoruz. Ama gel de bunu ona söyle.”

Bazı yardımcıları, Zelensky’nin inatçılığının, ekibinin yeni bir strateji ve yeni bir mesaj bulma çabalarına zarar verdiğini söylüyor. Savaşın geleceğini tartışırken bir konu tabu olarak kaldı: Ruslarla bir barış anlaşması müzakere etme olasılığı. Son araştırmalara bakılırsa Ukraynalıların çoğu, özellikle de işgal altındaki herhangi bir bölgenin kaybına yol açacaksa, böyle bir hamleyi reddedecektir.

Zelensky geçici bir ateşkese bile kesinlikle karşı çıkıyor. Başkan bana, “Bizim için bu, bu yarayı gelecek nesillere açık bırakmak anlamına gelir” diyor. “Belki ülkemizin içinde ve dışında bazı insanları, en azından ne pahasına olursa olsun işleri toparlamak isteyenleri sakinleştirir. Ama benim için bu bir sorun çünkü elimizde bu patlayıcı güç kaldı. Biz sadece patlamasını geciktiriyoruz.”

Şimdilik savaşı Ukrayna şartlarına göre kazanmaya niyetli ve bunu başarmak için taktik değiştiriyor. Batılı silah akışının zamanla kuruyabileceğinin farkında olan Ukraynalılar, Rus ikmal yollarına, komuta merkezlerine ve düşman hatlarının çok gerisindeki mühimmat depolarına saldırmak için kullandıkları insansız hava aracı ve füze üretimini artırdılar. Ruslar, sivillere yönelik daha fazla bombalama saldırısıyla ve Ukrayna’nın evleri ısıtmak, ışıkları açık tutmak için kış boyunca ihtiyaç duyacağı altyapıya daha fazla füze saldırısıyla karşılık verdi.

Zelensky bunu bir irade savaşı olarak tanımlıyor ve eğer Ruslar Ukrayna’da durdurulmazsa çatışmanın sınırların ötesine yayılmasından korkuyor. “Uzun zamandır bu korkuyla yaşadım” diyor. “Üçüncü dünya savaşı Ukrayna’da başlayabilir, İsrail’de devam edebilir, oradan Asya’ya yayılabilir ve sonra başka bir yerde patlayabilir.” Washington’daki mesajı şuydu: Savaş yayılmadan ve çok geç olmadan Ukrayna’nın savaşı durdurmasına yardım edin. Onu dinleyenler açısından bu konunun önemini kaybettiğinden endişeleniyor.

Geçen yılın sonunda Washington’a yaptığı önceki ziyarette Zelensky bir kahraman gibi karşılandı. Beyaz Saray, Noel’den birkaç gün önce onu Doğu Polonya’dan alması için bir ABD Hava Kuvvetleri jeti gönderdi ve bir NATO casus uçağı ve bir F-15 Eagle savaş uçağının eşliğinde ABD başkentinin dışındaki Andrews Ortak Üssü’ne teslim etti. O akşam Zelensky, Kongre’nin ortak oturumunda Ukrayna’nın “zihinlerdeki savaşta” Rusya’yı mağlup ettiğini ilan etti.

Konuşmasını balkondan izlerken saymayı bırakana kadar 13 ayakta alkış tespit ettim. Bir senatör bana, Capitol Hill’de geçirdiği otuz yıl boyunca yabancı bir liderin bu kadar hayranlıkla karşılandığı bir zamanı hatırlamadığını söyledi. Birkaç sağcı Cumhuriyetçi Zelensky’nin yanında durmayı veya onu alkışlamayı reddetti, ancak onu destekleyen oylar geçen yıl boyunca çift taraflı ve ezici çoğunluktaydı.

Bu sefer atmosfer değişmişti. Ukrayna’ya yardım, federal bütçe konusundaki tartışmanın önemli bir noktası haline gelmişti. Zelensky’nin dış politika danışmanlarından biri, atmosferin çok gergin olduğu uyarısında bulunarak, geziyi Eylül ayında iptal etmesini istedi. Kongre liderleri Zelensky’nin Capitol Hill’de halka açık bir konuşma yapmasına izin vermedi. Yardımcıları onun Fox News’e şahsen çıkması için ve Oprah Winfrey ile bir röportaj ayarlamak için çalıştı. Fakat ikisi de gerçekleşmedi.

Bunun yerine 21 Eylül sabahı Zelensky, eski Senato Odası’na gitmeden önce dönemin Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile özel olarak görüştü ve burada milletvekilleri kapalı kapılar ardında onu sorguya çekti. Zelensky’yi her zamanki gibi eleştirenlerin çoğu oturumda sessiz kaldı; Senatör Ted Cruz 20 dakikadan fazla geç geldi. Demokratlar ise savaşın nereye doğru gittiğini ve Ukrayna’nın ABD desteğine ne kadar ihtiyaç duyduğunu anlamak istiyorlardı. “Bana doğrudan şunu sordular: Yardım yapmazsak ne olur?” Zelensky hatırlıyor. “Ne olacak, kaybedeceğiz.”

Zelensky’nin performansı orada bulunan bazı milletvekilleri üzerinde derin bir etki bıraktı. Maine’den bağımsız bir senatör olan Angus King, Ukraynalı liderin dinleyicilerine şunu söylediğini hatırladı: “Siz para veriyorsunuz. Biz ise canımızı veriyoruz.” Ama yeterli değildi. On gün sonra Kongre, hükümetin kapanmasını geçici olarak önleyecek bir yasa tasarısını kabul etti. Ukrayna’ya herhangi bir yardım yapılmadı.

Zelenskiy Kiev’e döndüğünde sonbaharın ilk soğukları etkisini göstermişti ve yardımcıları işgalin ikinci kışına hazırlanmak için acele ediyordu. Rusya’nın Ukrayna’nın altyapısına yönelik saldırıları, elektrik santrallerine ve elektrik şebekesinin bazı bölümlerine zarar vererek, sıcaklık düştüğünde artan talebi karşılayamamasına neden oldu. Bu sorunla ilgilenmekle görevli üst düzey yetkililerden üçü bana elektrik kesintilerinin bu kış muhtemelen daha şiddetli olacağını ve Ukrayna’daki halkın tepkisinin bu kadar affedici olmayacağını söyledi. İçlerinden biri “Geçen yıl insanlar Rusları suçladı” diyor. “Bu kez bizi yeterince hazırlık yapmamakla suçlayacaklar.”

Soğuk aynı zamanda askeri ilerlemeyi de zorlaştıracak ve en azından bahara kadar ön hatları kilitleyecek. Ancak Zelensky bunu kabul etmeyi reddetti. “Savaşı dondurmak benim için onu kaybetmek anlamına geliyor” diyor. Kış gelmeden önce yardımcıları, askeri stratejilerinde büyük değişiklikler ve Başkan’ın ekibinde büyük bir değişiklik beklenmesi konusunda beni uyardılar. Ukrayna’nın cephedeki yavaş ilerleyişinin hesap verebilirliğini sağlamak için karşı saldırıdan sorumlu üst düzey bir generalle birlikte en az bir bakanın görevden alınması gerekeceğini söylediler. Zelensky’nin yakın yardımcılarından biri “İlerlemiyoruz” diyor. Bazı ön hat komutanlarının, doğrudan Başkanlık makamından gelmiş olsalar bile, ilerleme emirlerini reddetmeye başladıklarını sürdürüyor. “Onlar sadece siperlerde oturup hattı korumak istiyorlar” diyor. “Ama bu şekilde bir savaşı kazanamayız.”

Bu iddiaları üst düzey bir askeri yetkiliye ilettiğimde, bazı komutanların üstten gelen emirleri eleştirme konusunda çok az söz hakkı olduğunu söyledi. Ekim ayı başlarında bir noktada, Kiev’deki siyasi liderliğin, Rusların yaklaşık on yıldır elinde tuttuğu ve şiddetle savunduğu Doğu Ukrayna’da stratejik bir ileri karakol olan Horlivka şehrinin “geri alınması” için bir operasyon talep ettiğini söyledi. Cevap soru şeklinde geldi: Neyle? Memur, “Onların ne adamları ne de silahları var” diyor. “Silahlar nerede? Topçu nerede? Yeni askerler nerede?”

Ordunun bazı kollarında personel sıkıntısı, silah ve mühimmat açığından daha da ciddi hale geldi. Zelensky’nin yakın yardımcılarından biri bana, ABD ve müttefikleri vaat ettikleri tüm silahları getirseler bile “bunları kullanacak adamlarımız yok” dedi.

İşgalin başlangıcından bu yana Ukrayna, ölü ve yaralıların resmi sayımlarını açıklamayı reddetti. Ancak ABD ve Avrupa’nın tahminlerine göre savaşın her iki tarafında da ölü sayısı 100.000’i aştı. Savaş Ukrayna silahlı kuvvetlerinin saflarını o kadar aşındırdı ki, askerlik büroları giderek daha yaşlı personeli çağırmak zorunda kaldı ve Ukrayna’daki bir askerin ortalama yaşı yaklaşık 43’e çıktı. Zelensky’nin yakın yardımcısı, “Onlar artık yetişkin erkekler ve o kadar da sağlıklı değiller” diyor. “Burası Ukrayna. İskandinavya değil.”

İşgalin başlangıcında tablo farklı görünüyordu. Ordunun Bölgesel Savunma Kuvvetleri olarak bilinen bir kolu, topyekün savaşın ilk 10 gününde 100.000 yeni askerin kabul edildiğini bildirdi. Kitlesel seferberlik kısmen bazı üst düzey yetkililerin savaşın haftalar olmasa da aylar içinde kazanılacağına dair iyimser tahminleriyle alevlendi. Başkan’ın ekibinin ikinci üyesi, “Birçok kişi hızlı bir tur için kayıt yaptırıp kahramanca bir zafere katılabileceklerini düşündü” diyor.

Artık askere alımlar çok azaldı. Ülke genelinde askere alma çalışmaları yoğunlaşırken, sosyal medyada askere alma memurlarının erkekleri tren ve otobüslerden indirip cepheye gönderdiğine dair hikayeler yayılıyor. İmkanı olanlar bazen rüşvet vererek hizmetten çekilebiliyor, çoğunlukla da tıbbi muafiyet için para ödüyorlar. Askere alma sistemindeki bu tür yolsuzluk olayları yaz sonuna doğru o kadar yaygınlaştı ki, 11 Ağustos’ta Zelensky ülkenin her bölgesindeki askerlik bürosu başkanlarını işten çıkardı.

Kararın amacı yolsuzlukla mücadele konusundaki kararlılığının sinyalini vermekti. Ancak üst düzey askeri yetkiliye göre bu hamle, başkanlar olmadan askere alım neredeyse durma noktasına geldiğinden geri tepti. Görevden alınan yetkililerin yerine yenilerinin getirilmesinin de zor olduğu ortaya çıktı; bunun nedeni, kısmen askerlik şubelerinin itibarının zedelenmesiydi. “Bu işi kim ister ki?” diye soruyor memur. “Sırtınıza ‘yozlaşmış’ yazan bir kağıt asmak gibi.”

Son aylarda yolsuzluk meselesi Zelensky’nin birçok müttefikiyle ilişkisini gerginleştirdi. Beyaz Saray, Washington ziyareti öncesinde Ukraynalıların gerçekleştirmesi gereken yolsuzlukla mücadele reformlarının bir listesini hazırladı. Zelensky ile birlikte ABD’ye giden yardımcılardan biri bana bu önerilerin devlet hiyerarşisinin en üst kademelerini hedef aldığını söyledi. Başka bir başkanlık danışmanı “Bunlar öneri değildi” diyor. “Bunlar koşullardı.”

Amerika’nın endişelerini gidermek için Zelensky bazı dramatik adımlar attı. Eylül ayı başlarında, yakın çevresinin bir üyesi olan ve bakanlığındaki yolsuzluk nedeniyle inceleme altına alınan Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov’u görevden aldı. İki başkanlık danışmanı bana kendisinin yolsuzluğa kişisel olarak bulaşmadığını söyledi. İçlerinden biri, bakanlığın askerler için kışlık paltolar ve yumurtalar için ödediği şişirilmiş fiyatlara işaret ederek, “bakanlığı içinde düzeni sağlayamadı” diyor.

Bu skandalların haberi yayıldıkça, Başkan, personeline en ufak bir kendini zenginleştirme algısından kaçınmaları konusunda kesin emirler verdi. “Hiçbir şey satın almayın. Tatil yapmayın. Sadece masanızda oturun, sessiz olun ve çalışın” diyor bir çalışan bu direktifleri tanımlarken. Yönetimdeki bazı orta düzey yetkililer, işlerinin denetlenmesi yoğunlaştıkça bana bürokratik felçten ve düşük moralden şikayet ettiler.

Başkanın ofisindeki ortalama bir maaşın ayda yaklaşık 1.000 dolar veya daha üst düzey yetkililer için 1.500 dolar civarında olduğunu, bu rakamın özel sektörde kazanabileceklerinden çok daha az olduğunu söylediler. Cumhurbaşkanlığı özel kalemi Andriy Yermak, Zelensky ve birkaç sırdaşının işgalin başlangıcından bu yana evleri olan sığınağa atıfta bulunarak, “2’ye 3 metre boyutunda, yaklaşık bir hapishane hücresi büyüklüğünde odalarda uyuyoruz” diyor. Ofisinde bana “Burada lüks bir hayat yaşamıyoruz” diyor, “Bütün gün, her gün savaşmakla meşgulüz.”

Yolsuzluğun kökünü kazımaya yönelik tüm baskının ortasında, belki de safça, Ukrayna’daki yetkililerin rüşvet almadan veya devlet fonlarını cebe indirmeden önce iki kez düşüneceklerini varsaydım. Ancak Ekim ayı başlarında bu konuyu üst düzey bir başkanlık danışmanına söylediğimde, daha özgür konuşabilmek için benden ses kayıt cihazımı kapatmamı istedi. “Simon, yanılıyorsun” diyor. “İnsanlar sanki yarın yokmuş gibi çalıyorlar.”

Savunma Bakanı’nın görevden alınmasının bile yetkililere “herhangi bir korku hissettirmediğini”, çünkü tasfiyenin gerçekleşmesinin çok uzun sürdüğünü ekliyor. Başkan Şubat ayında bakanlık içinde yolsuzluğun yaygınlaştığı konusunda uyarılmıştı, ancak altı aydan fazla bir süre kararsız kaldı ve müttefiklerine sorunlarla sessizce başa çıkma veya bunları açıklama konusunda birçok şans verdi. Başka bir kıdemli başkanlık danışmanı, ABD ziyareti öncesinde harekete geçtiğinde “çok geç olduğunu” söylüyor. O zamana kadar Ukrayna’nın Batılı müttefikleri skandalın farkındaydı. Cephedeki askerler, yolsuzluğun yeni bir metaforu olan “Reznikov’un yumurtaları” hakkında soğuk şakalar yapmaya başlamıştı. Danışman, “İtibarın zedelendiğini” söylüyor.

Zelensky’ye bu problem hakkında soru sorduğumda, durumun ciddiyetini ve bunun Ukrayna’nın morali ve yabancı ortaklarla ilişkileri açısından oluşturduğu tehdidi kabul etti. Yolsuzlukla mücadelenin en önemli öncelikleri arasında olduğuna dair bana güvence verdi. Ayrıca bazı yabancı müttefiklerin sorunu abartma dürtüsü olduğunu, çünkü bunun onlara mali desteği kesmek için bir bahane sağladığını da öne sürdü. “Ukrayna’ya yardım etme konusundaki başarısızlıklarını bu suçlamaları ortalığa atarak örtbas etmeleri doğru değil” diyor.

Ancak suçlamalardan bazılarını inkar etmek zor oldu. Ağustos ayında, yolsuzluk soruşturmasıyla tanınan Ukraynalı haber kaynağı Bihus.info, Zelensky’nin ekonomi ve enerji politikası konusundaki başdanışmanı Rostyslav Shurma hakkında suçlayıcı bir rapor yayınladı. Rapor, enerji sektöründe eski bir yönetici olan Shurma’nın, Ukrayna’nın güneyinde enerji santralleri bulunan iki güneş enerjisi şirketinin ortak sahibi olan bir erkek kardeşinin olduğunu ortaya çıkardı. Ruslar ülkenin bu bölümünü işgal edip Ukrayna elektrik şebekesinden kestikten sonra bile şirketler elektrik üretimi için devletten ödeme almaya devam etti.

Ukrayna’da NABU olarak bilinen bağımsız bir kurum olan yolsuzlukla mücadele polisi, yayına Shurma ve kardeşi hakkında zimmete para geçirme soruşturması başlatarak yanıt verdi. Ancak Zelensky danışmanını görevden uzaklaştırmadı. Bunun yerine Shurma, Eylül ayı sonlarında Başkan’ın Washington’daki heyetine katıldı ve burada onu Biden yönetiminden üst düzey milletvekilleri ve yetkililerle memnuniyetle el sıkışırken gördüm.

Kiev’e döndükten kısa bir süre sonra Shurma’yı başkanlık merkezinin ikinci katındaki ofisinde ziyaret ettim. Son ziyaretimden bu yana geçen 11 ayda yerleşkenin içindeki atmosfer değişmişti. Zelensky’nin ofisine roket saldırısı riskini azaltan ABD Patriot füzeleri de dahil olmak üzere yeni hava savunma sistemleri Kiev’e ulaştığında birçok penceredeki kum torbaları kaldırılmıştı. Koridorlar karanlık kaldı, ancak askerler artık saldırı tüfekleriyle buralarda devriye gezmiyordu ve uyku tulumları ve diğer eşyaları kaldırılmıştı. Shurma da dahil olmak üzere Başkanın bazı yardımcıları, askeri kıyafetler yerine sivil kıyafetler giymeye geri dönmüştü.

Ofisine oturduğumuzda Shurma bana, kendisine yönelik iddiaların Zelensky’nin iç düşmanlarından biri tarafından fonlanan siyasi bir saldırının parçası olduğunu söyledi. Kazağının önünü silkelerken, “Bize bir parça bok atıldı” diyor. “Ve şimdi temiz olduğumuzu açıklamamız gerekiyor.” Kardeşinin Shurma’nın yönettiği sektörde önemli bir oyuncu olması onu rahatsız etmiyormuş gibi görünüyordu. Tam tersine, savaştan sonra yenilenebilir enerjinin çok değerleneceği konusunda beni ikna etmeye neredeyse yarım saat harcadı.

Belki de, Ukrayna’daki yolsuzlukla ilgili tüm endişelerin ortasında, Shurma’nın zimmete para geçirme soruşturması altındayken kenara çekilmesinin veya en azından Zelensky’nin Washington gezisine katılmamasının daha akıllıca olacağını öne sürdüm. Omuz silkerek cevap verdi. “Bunu yaparsak yarın takımdaki herkes hedef alınır” diyor. “Siyaset geri döndü ve sorun da bu.”

Birkaç dakika sonra Shurma’nın telefonu, röportajımızı kısa kesmesine neden olan acil bir mesajla aydınlandı. Başkan, üst düzey yardımcılarını ofisinde bir toplantıya çağırmıştı. Pazartesi sabahları ekiplerinin haftayı planlamak için bir strateji oturumu düzenlemesi normaldi. Ama bu farklı idi. Haftasonu boyunca Filistinli teröristler İsrail’in güneyinde yüzlerce sivili katletmiş, bu da İsrail hükümetinin Gazze Şeridi’ni ablukaya almasına ve Hamas’a savaş ilan etmesine yol açmıştı. Bir konferans masasının etrafında toplanan Zelensky ve yardımcıları, trajedinin kendileri için ne anlama geldiğini anlamaya çalıştı. O öğleden sonra toplantıdan çıktığında içlerinden biri bana “Aklıma bir sürü şey geliyor” dedi. “İşler çok hızlı ilerlemeye başlayacak.”

Rus işgalinin ilk günlerinden itibaren Zelensky’nin en büyük önceliği ve belki de ulusun savunmasına yaptığı ana katkı, dikkatleri Ukrayna’da tutmak ve demokratik dünyayı kendi davasına toplamaktı. İsrail’de savaşın çıkmasıyla her iki görev de çok daha zor hale gelecektir. Ukrayna’nın ABD ve Avrupa’daki müttefiklerinin ve küresel medyanın odağı hızla Gazze Şeridi’ne kaydı.

Zelensky bana “Mantıklı” diyor. “Ortadoğu’daki olaylar tabii ki bir dezavantaj. İnsanlar ölüyor ve hayat kurtarmak, insanlığı kurtarmak için dünyanın yardımına ihtiyaç var.” Zelensky yardım etmek istedi. Yardımcılarıyla kriz toplantısının ardından İsrail hükümetinden dayanışma gösterisi olarak ülkelerini ziyaret etmek için izin istedi. Yanıt ertesi hafta İsrail basınında çıkan haberlerde ortaya çıktı: “Şu an doğru zaman değil.”

Birkaç gün sonra Başkan Biden, Zelensky’nin Capitol Hill’de gördüğü çıkmazı aşmaya çalıştı. Biden, Kongre’den başka bir bağımsız Ukrayna yardımı paketi için oy vermesini istemek yerine, bunu İsrail ve ABD-Meksika sınır güvenliğine destek de dahil olmak üzere diğer önceliklerle birleştirdi. Paketin 61 milyar doları Ukrayna’ya olmak üzere 105 milyar dolara mal olması planlanıyor. Biden, “Bu akıllı bir yatırım,” dedi ve “bu, nesiller boyunca Amerika’nın güvenliğine fayda sağlayacak.”

Ancak bu aynı zamanda Ukrayna yardımının artık Washington’da pek bir şansı olmadığının da kabulüydü. Zelensky’ye bunu sorduğumda, GOP muhalefetinin Biden’ın elini kolunu bağladığını itiraf etti. Beyaz Saray’ın Ukrayna’ya yardım etme kararlılığını sürdürdüğünü söyledi. Ancak ortak değerlere ilişkin tartışmaların artık Amerikalı politikacılar veya onları seçen insanlar üzerinde pek bir etkisi yok. “Siyaset böyle bir şeydir” diyor bana yorgun bir gülümsemeyle. “Kendi çıkarlarını tartıyorlar.”

Rus işgalinin başlangıcında Zelensky’nin misyonu insanlığın sempatisini sürdürmekti. Artık görevi daha karmaşık. Yurt dışı gezilerinde ve başkanlık telefon görüşmelerinde, dünya liderlerini Ukrayna’ya yardım etmenin kendi ulusal çıkarlarına olduğuna ve Biden’ın ifadesiyle “karşılığını alacaklarına” ikna etmesi gerekiyor. Küresel krizler arttıkça bunu başarmak zorlaşıyor.

Ancak savaşı dondurmak ya da kaybetmek arasında bir seçimle karşı karşıya kalan Zelensky, kış boyunca ve sonrasında yola devam etmekten başka seçenek görmüyor. “Ukrayna’nın savaştan yorulma lüksünün olduğunu düşünmüyorum” diyor. “Biri içten içe yorulsa bile çoğumuz bunu kabul etmeyiz.” En azından Başkan.

Yorumlar Kapalı

Yorumlar Kapalı