GeçtiÄŸimiz günlerde ErdoÄŸan “Siyasi olarak iktidar olmak baÅŸka bir ÅŸeydir. Sosyal ve kültürel iktidar ise baÅŸka bir ÅŸeydir. Biz 14 yıldır kesintisiz iktidarız. Ama hâlâ sosyal ve kültürel iktidarımız konusunda sıkıntılarımız var” sözleriyle AKP iktidarının zorbalıkla dayatmaya çalıştığı kültürel “deÄŸer”lerin oturmadığını itiraf etmiÅŸti.
Neydi bu kültürel deÄŸerler, açıkça ifade etmediÄŸi için bilemiyoruz. Fakat sinemadan müziÄŸe, spordan medyaya kadar her alanda AKP’nin dindar ve kindar bir topluma hizmet edecek unsurları ön plana çıkarmaya çalıştığını; bu uÄŸurda her türlü muhalif, aydın, ilerici sanatçı, sporcu, müzisyen, tiyatrocu vs. deÄŸeri deÄŸersizleÅŸtirmeye, gerekirse baskı altına almaya çalıştığını görüyoruz.
Biraz geriye gidelim. Gezi DireniÅŸi’nin hararetli günlerinde Galatasaray basketbol takımı Banvit’le oynadığı seriyi kazanarak basketbol ligi ÅŸampiyonu olmuÅŸtu. Maç sonrasında Galatasaraylı Cenk Akyol kendisine uzatılan mikrofonların arasından, Gezi DireniÅŸi’ni iktidar adına çarpıtan ve sansürleyen medya organlarının başında gelen NTV’nin mikrofonunu ayırarak ona konuÅŸmayı reddetmiÅŸti. Tepkiler üzerine “Tüm Türkiye’nin üzüntüyle takip ettiÄŸi Gezi Parkı olayları sırasında sessiz kalan bir televizyon kanalına kendi özgür irademle konuÅŸmama hakkımı kullandım. KonuÅŸmak kadar, bazen konuÅŸmamak da demokratik bir tepkidir, saygısızlık deÄŸildir.” sözleriyle verdiÄŸi tepkinin arkasında durmuÅŸtu. Sonuç: Cenk Akyol en büyük sponsorunun NTV’nin sahibi olan DoÄŸuÅŸ Grubunun olduÄŸu milli takıma çaÄŸrılmamıştı. Neden çaÄŸrılmadığını ise şöyle anlatmıştı: “… bir hafta önce teknik ekipten ErtuÄŸrul ErdoÄŸan ile yüz yüze, Nihat Ä°ziç ile de telefonda konuÅŸmam oldu. Benim kesinlikle kadroda olduÄŸumu, hatta bu sezon oynadığım basketbolun Avrupa Åžampiyonası boyunca da sürmesi gerektiÄŸini söylediler. Kadro bir hafta sonra açıklandı, yoktum. Nihat Ä°ziç’e telefonla ulaÅŸtım, ‘Ne oldu da kadroda yokum?’ diye sordum. Bana sadece ‘devlet’ dedi. Ardından da ‘Senin kadroda olmayacağını öğrenince Tanjevic de rahatladı’ cümlesini kurdu. Ama ben bir sporcu olarak, ‘devlet’ seçeneÄŸine inanmıyorum, inanmak istemiyorum. (…) Nihat Ä°ziç’in ‘devlet’ derken neyi kastettiÄŸini izah etmesini bekliyorum.”
O gün Cenk Akyol’a kapıları kapatan “devlet”in kapısının kimlere açık: Milli takım uçağında kendisini eleÅŸtiren gazeteciye küfürlü yumruklu saldırıda bulunmaktan çekinmeyen kabadayılara…
Evet AKP iktidarının futboldaki son dönem simgesi Arda Turan’ın gazeteci Bilal MeÅŸe’ye saldırmasından bahsediyoruz. Böyle durumlarda beylerin gerekçeleri hazır: milli manevi deÄŸerler, ÅŸeref, onur, adamlık vs… Biliyoruzki saldırıya uÄŸrayan Bilal MeÅŸe Arda’nın bahsettiÄŸi deÄŸerlerine laf etmedi. GeçtiÄŸimiz yıl Euro 2016 beyfendilerin cepleri doldurulmayınca o çokça kıymetli gördükleri milli formayı nasıl sattıklarını herkes hatırlıyor. O dönemin kahramanı Arda’da kendisini eleÅŸtirenlerden tek tek hesap soracağını söylemiÅŸti.
Çünkü AKP iktidarının adamı olmak bunu gerektiriyor. EleÅŸtirileri kabul etmeyi deÄŸil, eleÅŸtirilere yumrukla karşılık vermeyi… Arda çok sıradışı bir harekette bulunmuyor. Çünkü büyüklerinden öyle öğrendi. Büyükleri kendilerini eleÅŸtiren gazetecileri ya iÅŸinden eder, ya mafyatik elemanlarına dövdürür ya da hapse atar. “Yeni” Türkiye milli takımının futbolcusu da bundan farklı davranacak deÄŸil ya… Daha birkaç hafta önce Emre abisiyle gazeteci döven BaÅŸakÅŸehirlilerin cezasız kaldığını görmedik mi?
En baÅŸa dönecek olursak, ErdoÄŸan’ın kültürel iktidarlarında sorunlar gördüğünü söylediÄŸini belirtmiÅŸtik. Kültürel iktidar baskıyla deÄŸil; toplumu rol model olabilecek örneklerle etkileyerek sevdirerek kurulur. Sanatta, futbolda her alanda böyle. Åžimdi sokakta top oynayan küçük bir çocuÄŸa siz rol model olarak gazeteciye ana avrat küfrederek saldırmış futbolcuyu örnek göstererek mi kültürel normlarınızı dikte edeceksiniz? Elbette böyle kabadayılığa, Kurtlar Vadisi karakterlerine özenen tiplemelerle kültürel bir iktidar deÄŸil, ancak ve ancak küçük bir kitlenin ÅŸiddetine dayanan zorbalığın iktidarı kurulabilir. Böyle bir iktidar belki bir süre güce ve ÅŸiddete dayanarak ayakta kalabilir; fakat bu ülkede Metin Oktayları, Çizgi Metinleri, Baba Hakkıları, Lefterleri izleyerek dinleyerek büyümüş bir emekçi çoÄŸunluk tarafından nefretle yad edilecektir.
