Ekvador’da koronavirüsünden ölen insanları yakınları sokaklara terk etmeye baÅŸladı. Venezuelalı mülteciler sığındıkları ülkelerden günlerce süren yürüyüşle ülkelerine dönüyor. Latin Amerika’dan salgın manzaraları…
Kolombiya
Kolombiya’da 25 Marttan itibaren sokağa çıkma yasağı ilan edildi, 27 Nisan’a kadar da yasak uzatıldı. Yasağın ekonomiye verdiği zarar emekçilere acı bir şekilde yansıdı, çoğu insan karantina sırasında çalışamayacak durumda olduklarından işlerinden atıldılar. 7 gün önce yapılan bir habere göre Kolombiya’nın %12 lik bir işsizlik oranı var ve sokağa çıkma yasağı devam ederse bunun çok daha artacağı tahmin ediliyor.
SokaÄŸa çıkma yasağı ayrıca çalışamanyaları aç kalma tehlikesi ile karşı karşıya bırakıyor. Karantina’da sınırlı alışveriÅŸ imkanının olması, insanların para sıkıntısı çekmesi iÅŸi daha da kötüleÅŸtiriyor. Hükümet ihtiyaç durumunda olan insanlara gıda ve para yardımı vaadediyor ama bu vaatlerin çoÄŸunun gerçekleÅŸmediÄŸi görülüyor. Ä°nsanlar aç olduÄŸunu, yardıma ihtiyacı olduÄŸunu göstermek için evlerine kırmızı ÅŸal asmış durumda, özellikle Soacha ÅŸehri gibi yoksul işçilerin ve yaÅŸlıların olduÄŸu yerde kırmızı ÅŸallar yaygın. Ä°nsanlar artık aç kalmamak için hırsızlık yapmaya, marketleri yaÄŸmalamaya baÅŸlamış durumdalar, bu yaÄŸmalamalar Kolombiya’nın ikinci en büyük ÅŸehri olan Medellin’in çeÅŸitli bölgelerinde kayıt edildi. BaÅŸkent Bogota ve Medellin’de, insanlar salı ve çarÅŸamba günü sokaÄŸa protestoya çıktılar, çünkü onlara vaadedilen erzak yardımlarının çoÄŸu gerçekleÅŸmedi.
Sağlık sisteminin diğer kurbanları ise sağlık personelleri. Cartegena eyaletinin kuzeyinde 20 den fazla doktor ücretlerini alamadıkları ve koruyucu malzemeleri eksik olduğu için istifa ettiler. Daha sonra bunu Kolombiya Sağlık Federasyonu’nun (Colombian Medical Federation) ortaya çıkardığı bir raporda 840’tan fazla sağlık personelinin maskelerinin ve koyucu kıyafetlerinin olmadığının ortaya çıkarmasıyla toplu istifalar izledi.
Kolombiya hükümeti ise gıda dağıtımı ve öbür şikayetler konusunda açıklama yapmaktan kaçınıyor, aksine Kolombiya’nın devlet başkanı Iván Duque Márquez, katıldığı bir radyo programında her gün hükümetin salgınla mücadelede başarılarından(!) bahsediyor.
Kolombiya’ da en son 2709 kişinin virüse yakalandığı ve 100 kişinin hayatını kaybettiği resmi olarak verildi. Elbette sosyal medyadaki haberlere bakıldığında rakamların bundan daha yüksek olduğunu tahmin etmek zor değil.
Venezuelalı Mülteciler
Latin Amerika’nın dört bir yanında yaÅŸayan Venezuelalı mülteciler, yaÅŸadıkları ülkelerde salgından dolayı büyük sıkıntılarla karşılaşıyorlar. Bu ülkelerden biri olan Kolombiya’da yaÅŸayan 1.5 milyon Venezuelalı var, çoÄŸu kayıt dışı ve düşük ücretli iÅŸlerde çalışıyor. Karantinadan dolayı iÅŸ bulamayanlar, evlerinden kirayı ödeyemedikleri için atılanlar, sınır dışı edilenler Venezuela’ya dönmek zorunda kalıyorlar. Kolombiya’dan dönen bir mülteci, ne kendilerini ne de çocuklarını besleyemediklerinden baÅŸka ÅŸansları olmadığından bahsediyor. Venezuela’dan 2015 yılından beri 5 milyona yakın insanın göçtüğü biliniyor, bu yılın Mart ortasında ise yaklaşık 7.600 kadar mülteci ülkesine geri dönmek için yola çıktı. Otobüse binecek imkanı olmayanlar aileleriyle birlikte yürümek zorunda kalıyor. Örnek olarak Bogota’dan Venezuela sınırına yürümesi ortalama 15 günü buluyor. Kolombiya ve Venezuela arası sınır geçiÅŸi kapatıldığından geçiÅŸler illegal oluyor, bu da insanları yankesicilerin, uyuÅŸturucu satıcılarının hedefi haline getiriyor.
Ekvador
Ekvador’un zaten kötü olan sağlık sistemi şu an çökmek üzere. Ekvador’un sağlık çalışanları gitgide azalıyor, çünkü ya hayatlarını kaybediyorlar, ya da virüse yakalandıkları için evlerinde kendilerini karantinaya almak zorunda kalıyorlar. Şu ana kadar 220 sağlık çalışanı hayatını kaybetmiş durumda. Sağlık çalışanlarının koronavirüse karşı korunması için gerekli koruyucu malzemeler ve koronavirüse yakalanan çalışanların tedavi imkanları konusunda ciddi eksiklikler mevcut. Örneğin bir sağlık çalışanı nefes sıkıntısı yaşamasına rağmen ona oksijen verilmemesinden bahsediyor.
Ekvador’un başkanti Guayaquil şu an Latin Amerika’da salgının merkezi olmuş durumda. İnsanlar ölen yakınlarını sokaklara bırakırken, morgların kapasitelerinin dolduğu belirtiliyor. Ya da ölen yakınlarını evde tutanlar, ev artık kokmaya başladığından dolayı evin dışında kalmak zorunda kalıyor. Durum o kadar kötü ki hükümet, insanlar yakınlarını muhafaza edebilsin diye karton kutudan tabutlar dağıtmak zorunda kaldı! Hükümet aynı zamanda morglardan insanları ailelerine vermek konusunda da aciz durumda kaldı, insanlar hastanelerin önünde yakınlarını almak için günlerce bekliyor. Asker ve polisten oluşan özel ekipler, evlerden, sokaklardan ve hastanelerden cesetleri toplamakla görevlendirildi.
Ekvador’un devlet başkanı Lenin Moreno, Guayaquil’de yaklaşık 2500-3500 arası insanın öleceğinin tahmin edildiğini söyledi, bu elbette Ekvador’un diğer şehirlerini dışında tutarak yapılan bir hesap. Aynı zamanda durumun bu kritik duruma gelmesinin ardında Lenin Moreno hükümetinin duruma geç müdahelesi olduğunu söylemek gerekiyor.
Ekvador’da şuan vaka sayısı 7.257. Hayatını kaybedenlerin sayısı ise 315. Bu sayıların çoğu başkent Guayaquil’den, Kolombiya’daki gibi bütün vakalar ve hayatını kaybedenler tespit edilemediğinden bu sayıların gerçek sayıyı göstermediği ortada.
