Putin, dün verdiÄŸi kararla Suriye’deki askerî birliklerin kademeli olarak Suriye’den çekileceÄŸini söyledi. Bu süreç, Suriye’deki dengeleri derinden sarsar mı?
Bu soruya yanıt vermeden evvel, Putin’in açıklamasından sonra gelen önemli demeçleri ve sahaya hakim olan analistlerin görüşlerine yer verelim.
Putin’in açıklamasından sonra Esad ÅŸunları söyledi: “Rusya ile konunun üzerinde bir süredir müzakere ediliyordu. Bu, ortak bir çalışmanın ürünü.”
Ardından, Suriye’de yıllardır savaÅŸan NDF komutanlarından Mihraç Ural bir açıklama yaptı. Ural açıklamasında ÅŸunları söyledi: “Putin ile BeÅŸÅŸar Esad arasında geçen ve Rus askerlerinin bir kısmının çekileceÄŸine iliÅŸkin haber Suriye’de teröre karşı savaşın ne karakterini ne de sonuçlarını hiçbir ÅŸekilde etkilemeyecektir (…) Zaten karada hiçbir Rus askeri aktif deÄŸildi. Kara harekatı her lokal savaşın sonucunu belirliyordu bu da Suriye ordusu ve vatan sever güçlerinin zaferiydi. Hava desteÄŸi Suriye hava kuvvetlerince tam anlamıyla hiçbir açık bırakılmadan örtebilecektir. Buna raÄŸmen Rus hava desteÄŸi sonuna kadar sürecek atıl olan hiç kullanılmayan kara birlikleri geri çekilecektir. Bu da ateÅŸ kes sürecine destek amaçlıdır. Zaten binlerce noktadaki çatışmaların hiç birinde Rus kara birliÄŸi yer almadı bu birlikler gerekirse kullanılmak üzere tutuluyordu. Dengeler deÄŸiÅŸince de gerek kalmadığı görüldü ki kara savaÅŸlarında Suriye’nin kahraman ordusu ve vatansever güçleri yeterlidir.”
Mihraç Ural’ın Esad güzellemelerini çıkartırsak genel tespitlerinin doÄŸru olduÄŸunu söyleyebiliriz.
Fehim TaÅŸtekin’in ise konuyla ilgili sosyal medyadan yaptığı açıklamalar şöyle: “Putin, Suriye’deki güçlerin kısmen çekilmesi talimatını vermiÅŸ. Bu ne pes etme ne tam çekilme. Ä°ki üs Ruslar için kalıcı ve operasyonel. Suriye’de Rus stratejisi çift makasla ilerliyor: Askeri müdahale ve diplomatik çözüm. Askeri müdahale Cenevre için katalizör iÅŸlevi gördü. Ruslar askeri ve diplomatik makasları birbirini kesen deÄŸil birbirini tamamlayan enstrüman olarak kullandı. Müdahalenin pratik 2 amacı vardı: KoÅŸulları Suriye yönetimi lehine deÄŸiÅŸtirmek ve öteki cepheyi Cenevre’de masaya oturmaya mecbur bırakmak. Ruslar Suriye’de askeri yolla her ÅŸeyi çözeriz havasına girmedi. Dedikleri gibi ÅŸartları Åžam lehine deÄŸiÅŸtirdiler ve masayı kurdular. Kremlin savaşın uzamasının ciddi riskler içerdiÄŸinin farkında. Suriye’nin kendi bataklığına dönüşmemesi için kısa ve etkili bir yol izliyor. Putin Cenevre’de kurulan masada yol almak için askeri görünürlülüğü düşürme gereÄŸi de duymuÅŸ olabilir. Zaten bu tam çekilme deÄŸil. Asıl operasyonların yürütüldüğü Lazkiye’deki Himeymim Hava Ãœssü ve Tartus Deniz Ãœssü operasyonel olmaya devam edecek. Tabii Rusya ile Suriye arasında var olan anlaÅŸmazlık konuları bu kısmi çekilme taktiÄŸinden nasıl etkilenir bilemeyiz. Fakat Putin müttefikiyle belli sorunlar yaÅŸasa da hasımlarına da yem etmez. Bunun için çok büyük bir güven krizinin olması gerekir. Ruslar OrtadoÄŸu’da iÅŸlerin nasıl döndüğünü çok iyi bilir! Mısır’dan, Lübnan’dan, Yemen’den bilir. Åžam’a çok yakındır, Åžam’a çok uzaktır.”
BBC’ye konuÅŸan analist Sutyagin ise “Hatırlayın, bir ay önce birliklerimizin orada terörizme karşı nihai zafer kazanılana kadar kalacağı söyleniyordu. Åžimdi bunu hatırlatıp soruyorlar: IŞİD’e ne oldu? Sonu getirildi mi ki? O zaman neden çekiliyorsunuz? Ama yine de Rusya’nın üsleri sonsuza kadar kalıyor. AÄŸustos’ta bunun anlaÅŸması imzalandı. Ne zaman istenirse yeniden dönülebilir. İlk tepkim Rusya’nın parasının bitmiÅŸ olabileceÄŸi. Rusya paraso bittiÄŸi için çekilmiÅŸ olabilir.” açıklamasını yaptı
Gerçek Ne?
Sondan başlayalım ve çok kısa, net bir şekilde kendi tespitimizi ifade edelim. Evet, Rusya bir ekonomik darboğazın içinde. 2016 bütçesini ham petrol fiyatında ortalama 50 dolar hesabıyla yapan Rusya, Brent petrolünün varil fiyatının 27 dolara kadar inmesiyle zor günler yaşıyor. Haziran 2014’te 502 milyar dolar olan Rusya’nın toplam dış borcu şu anda 515,3 milyar dolar.
Sutyagin, Rusya’nın bu ÅŸartlar yüzünden çekildiÄŸini iddia ediyor. Buna katılmıyoruz. Zira Esad düşerse, Rusya’nın Suriye’de ÅŸu an harcadığı paradan çok daha fazlası gider. Hatta bunun yaratacağı siyasi sonuçların yanında ekonomik sonuçlar okyanusta su damlası kalır. Zaten Rusya Suriye’de ne kadar askeri harcama yapıyor ki? Hatırlayınız, Aralık ayında, 2016 yılı için Rusya’nın Suriye’deki harcamalarına dair resmi açıklama yapılmıştı. Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin 2016 yılında Suriye’de düzenleyeceÄŸi askeri operasyonlarda en az 1.2 milyar dolar harcayacağı söylendi. Hadi 2 milyar dolar olsun! Bu maliyet için Rusya Suriye’den çekilir mi? Hiç mantıklı deÄŸil!
DiÄŸer açıklamaları ayrı ayrı ele almaya gerek yok. Zira her biri doÄŸruluk payı içeriyor. Daha önceki yazılarımızda ifade etmiÅŸtik: Suriye’de iÅŸler güç yoluyla yürür. Masaya güçlü bir ÅŸekilde oturmanız lazım. Esad Cenevre’ye güçlü bir ÅŸekilde oturdu. Halep kuÅŸatıldı, Lazkiye-Hatay sınırı arasında güvenlik saÄŸlandı. Muhaliflerin beli kırıldı. Bu ÅŸartlar altında, Putin’in istediÄŸi zaman dönebileceÄŸi evinden çekildiÄŸini açıklaması fazla bir ÅŸey ifade etmiyor. Kaldı ki Rusya’nın Suriye’deki asıl etkisi hava gücü. Ve Putin de hava saldırılarının süreceÄŸini açıkladı. Kısacası, Suriye sahasında yeni bir ÅŸey yok!
bolsevik.org
