Åžubatın sonu geldi geçti ve Ä°dlib’de oluk oluk kan akmasına raÄŸmen haritalarda pek bir deÄŸiÅŸiklik olmadı. Bir ara TSK desteÄŸiyle cihatçı gruplar M5 karayolu üzerindeki stratejik Sarakib ilçesini ele geçirseler de Rusya desteÄŸiyle Suriye Ordusu ilçenin kontrolünü geri aldı. PerÅŸembe günü RTE ve Putin görüşmesine kadar askeri sahada ciddi bir oynama beklenmiyor. Putin ve RTE görüşmesinde sahadaki dengenin iÅŸaret ettiÄŸi yeni harita pazarlıkları yapılacak. Sahadaki mevcut denge için taraflar güçlerini sergilediler ve adeta testten geçirildiler. Åžubattan marta sarkan çatışmalar neyi gösterdi?
TSK karargının vurulması ve resmi rakamlarla 33 askerin yaÅŸamını yitirmesi kuÅŸkusuz topyekün savaşın gündeme gelmesi anlamında en kritik virajdı. Ama taraflar bu virajı alabildiler. Evvela AKP tarafı, kendisinin de gayet iyi bildiÄŸi gerçekleri dile getirmeden saldırıdan “rejimi” sorumlu tuttu ve Rusya’ya karşı masayı devirmeyi göze alamadı. Rusya da bu ağır saldırı sonrası Ä°dlib hava sahasını TSK SÄ°HA’larına açarak RTE’ye intikam fırsatı verdi.
SÄ°HA’lar Suriye Ordusu’na ciddi zaiyatlar verdirince RTE rahatladı, zira mesele Türkiye’de “ikinci Sarıkamış” olarak adlandırılmaya doÄŸru gidiyordu. Bu da AKP için altından kalkılamaz bir hezimet olabilirdi. Rusya’nın AKP’ye tanıdığı bu 3-4 günlük süre zarfınca Suriye Ordusu’nun drone saldırıları karşısında ne kadar savunmasız kaldığı görüldü. SÄ°HA saldırılarında Hizbullah ve diÄŸer Åžii milisler de önemli kayıplar yaÅŸadılar. Ama Rusya’nın tekrar sahaya dönmesiyle birlikte Suriye Ordusu ve müttefikleri kaybettikleri alanları büyük ölçüde geri almasını bildi. DiÄŸer taraftan SÄ°HA saldırılarının etkinliÄŸi azalsa da halen sürüyor. Hava savunma sistemleri küçük ebatlı ve mikrofiberden yapılma SÄ°HA’ları yakalamakta güçlük çekiyor. Ä°ran destekli Husilerin Suudilerin en hassas noktası olan Aramco dev petrol rafinelerini drone saldırılarıyla vurmasında ABD menÅŸeili Patriot’ların etkisiz kaldığı görülmüştü. AKP cephesi, hava savunması olmadan kara birliklerini çok riskli bir ÅŸekilde Ä°dlib’e sürse ve bunun sonuçları açığa çıksa da SÄ°HA baÅŸarıları ve Suriye Ordusu’na ait savaÅŸ uçaklarının düşürülmesi, durumu biraz olsun toparladı. DiÄŸer taraftan ÅŸubatın sonuna kadar Suriye Ordusu’nun TSK gözlem noktalarının gerisine çekilmesi ültimatomunun gereklerinin baÅŸarılamadığı ortada.
Sahadaki durum kabaca böyleyken geleceÄŸi belirleyecek olan RTE-Putin zirvesi olacak. Bu zirveyi etkileyecek geliÅŸmelerden biri de NATO’nun tavrıydı ki NATO resmi açıklaması TSK’ya Ä°dlib’de hava desteÄŸinin verilemeyeceÄŸi yönündeydi. Ãœstelik ABD’nin HTÅž dahil cihatçı gruplarla yeniden iliÅŸki kurma hevesi Rusya’nın iÅŸi sıkı tutma kararlılığını arttıracaktır. AKP’nin oynadığı göçmen kozu ise ancak AB’nin canını sıkabilir, Rusya masada bundan etkilenmez.
Bu dengelere bakarak yeni sınırlar nereye çekilebilir? Bahçeli bugün sınırdan 30-35 km’lik bir güvenli bölgeden bahsetti. Böyle bir sınır ÅŸuanki çatışma sınırının bile daha batısında kalıyor, yani Türkiye sınırına mevcut durumdan daha yakın. Yani Bahçeli’nin çizdiÄŸi sınırları bile Suriye Ordusu’nun deÄŸil, TSK’nın çekilmesini gerekli kılıyor. Rusya ise daha önceki görüşmelerde 6km’den bahsediyordu ki anlaÅŸma saÄŸlanamamıştı. Åžimdi ise Rusya’nın teklifinin 10km olacağı tahmin ediliyor. Bu pazarlığın sonuçlarını perÅŸembe günü almaya baÅŸlayacağız. Ama ÅŸunu belirtelim Ä°dlib ÅŸehir merkezi sınırdan yaklaşık 25 km içeride. Ä°dlib kent merkezinin cihatçılardan arındırılması ve kentte Rus askeri güçleriyle TSK’nın ortak devriye yapması gibi olasılıklar bile AKP için hezimet olacaktır.
Putin’in ilk defa görüşmelere yanaÅŸması ve RTE-Putin görüşmesinin ilk defa gerçekleÅŸmesi herkes tarafından anlaÅŸmanın saÄŸlanacağına dalalet olarak görülüyor. Ama hiçbir ÅŸey kesin deÄŸil. RTE Ä°dlib meselesine çok ÅŸey baÄŸladı. Putin de Suriye’ye yaptığı yatırımların meyvelerini toplamak istiyor. Putin için satrançtaki bir sonraki hamle ABD’ye Suriye toprağından çıkması için baskı yapmak olacak. Bunun için Ä°dlib sorunun bitirilmesi gerek. Bunun dışında Putin Kafkasya ve Orta Asyalı cihatçı gruplara kurtarılmış bir vaha bırakmak istemiyor. Kısacası Putin için de meselenin önemi büyük. AnlaÅŸmak kolay olmayacak.
