ABD Otomotiv Endüstrisinde Grevler Yükseliyor!
Toplu İş Sözleşmesi sürecinin anlaşmazlıkla sonuçlanması üzerine ABD otomotiv endüstrisinde “Üç Büyükler” olarak bilinen Ford, General Motors (GM) ve Stellantis fabrikalarında 12.700 işçi iş bırakarak greve çıktı. Birleşik Otomobil İşçileri Sendikasının (UAW) koordine ettiği bu grev, son yıllarda yaşanan en büyük ve tek eşzamanlı grev olması nedeniyle tarihe geçti. ABD’de aktör ve sinema emekçilerinin ve otel çalışanlarının grevinden sonra ABD’nin en geniş GPD payına sahip olan otomobil endüstrisinde yaşanan bu grev dün geceden itibaren patronların ve Beyaz Sarayın uykusunu kaçırmış durumda.
Yeni T.İ.S sürecinin sonlandığı tarihten 2 saat önce canlı yayına çıkan UAW Başkanı Shawn Fain ilk kez 3 fabrikada eşzamanlı greve çıkacağını açıkladı. Fain, amacın şimdilik kapsamlı genel grev olmadığını, ama yeni anlaşmaya varılmadığı noktada tüm seçeneklerin açık olduğunu belirtti.
General Motors’un Missouri, Wentrille’de, Stellantis’in Ohio, Toledo’da, Ford’un Michigan, Wayne’de bulunan montaj fabrikalarında iş bırakan 12 bin 700 işçi, Detroit Üçlüsü’nün en kârlı üretim kollarında çalışmakta olan işçilerden oluşuyor. Patrona rekor kârlar kazandırırken işçiye ise düşük ücretler reva gören bu tesisler Ford Bronco, Jeep Wrangler ve Chevrolet Colorado’nun üretim tesisleridir.
İşçiler üç büyük fabrikanın 2013’ten 2022’e kadar kâr oranlarında yüzde 92 artış olduğunu ve bunun 250 milyar dolara denk geldiğini belirtiyor.
Kâr oranlarında yaşanan artışın yanı sıra, sektör elektrikli araçların üretimine geçiş için rekor derecede mükellef teşvikleri almış. Şirket müdürlerinin maaşlarında yüzde 40’lık zam ve hisse ortaklarına verilen 66 milyar dolarlık ücret, şirketlerin belirttiği “ekonomik sıkıntı”nın patronlar için değil, işçiler için yaşandığını ortaya koyuyor.
Tüm bu “finansal performanslar”a rağmen, 2008’den itibaren işçilerin saatlik ücreti yüzde 19,3 oranında azalmış görünüyor.
Yeni T.İ.S için şirketlerin işçiler için önerdiği ücret zammı işçilerin hayat pahalılığı karşısında daha da fakirleşmesine neden oluyor. Stellantis yüzde 17,5 ve Ford yüzde 20 düzeyinde oran belirlerken, GM ilk önce yüzde 18, daha sonraysa yüzde 20’lik ücret zammı önerisi yaptı. İşçilerse hayat pahalılığıyla baş edebilmek için dört yıla yayılan en az yüzde 36’lık ücret artışı talep ediyor.
İşçilerin talepleri arasında alt kademelerdeki geçici ya da kıdemsiz çalışanların ücret ve sosyal haklarının iyileştirilmesi de yer alıyor. Sendika, aynı işi yapan yeni işçinin daha az ücret almasını mümkün kılan kademe sisteminin kaldırılmasının gerekli olduğunu belirtiyor. Şu anda saat başına en yüksek ücret 31 dolarken, işe yeni giren çalışanların kazançları saat başına 22 dolara kadar seviyesinde olabiliyor.
Grevin ne kadar kapsamlı hale geleceği ve ne kadar devam edeceği ABD egemen sınıfını en çok tedirgin eden konuların başında geliyor. UAW’nin resmi raporlarına göre 825 milyon dolar “grev fonu” bulunuyor. Bu fon greve çıkan işçilere haftalık 500 dolar verecek şekilde 3 aylık süreyi kapsıyor. Burjuva basını, grev fonunun biteceği ve “işçilerin aç kalacağı” haberleriyle işçilerin gözünü korkutmaya çalışıyor.
Şirket patronları sendikanın taleplerinin “karşılanamaz” olduğunu, işçilerin grev kararına “üzüldüklerini” açıklıyor. 2019’da yaşanan greve referans veren GM CEO’su işçilere “Hatırlayın, 2019’da greve çıktınız ve hiçbir taraf kazanamadı.” Şeklinde mesaj göndermiş. Stellantis’in mali raporlarına göre 1 haftalık grev kâr fiyatlarında 380 milyon dolar kayba neden olacak. Deutsche Bank’ın tahmin raporlarına göre, tam kapsamlı bir grev, grevden etkilenen her bir otomobil üreticisinin haftalık kazançlarına yaklaşık 400 ila 500 milyon dolar zarar verebilir.