Bir proleter bayram gününü, sekiz saatlik iÅŸ gününü elde etme aracı olarak kullanma düşüncesi ilk kez Avustralya’da doÄŸdu. Avustralyalı işçiler, 1856’da, sekiz saatlik iÅŸgünü lehinde gösteriler yaparak, toplantılar ve eÄŸlenceler düzenleyerek, hep birlikte bir günlük iÅŸ bırakmaya karar verdiler. Bu kutlamanın yapılacağı gün olarak da 21 Nisan tarihi saptandı. Avustralyalı işçiler bu kararı, yalnızca 1856’da uygulamaya niyetlenmiÅŸlerdi. Ama bu ilk kutlamanın Avustralyalı proleter kitleler üzerinde çok büyük etkisi oldu, onları canlandırıp yeni bir heyecana yol açtı ve bu kutlamanın her yıl tekrarlanmasına karar verildi.
Gerçekten işçilere, kendi kendilerine kararlaÅŸtırdıkları bir anda, kitle halinde iÅŸi bırakmaktan daha fazla cesaret ve kendi gücüne güven duygusunu ne verebilirdi? Fabrikaların ve atölyelerin ebedi kölelerine, kendi öz birliklerini toplamaktan daha fazla ne cesaret verebilirdi? Böylece, proleter bir kutlama günü düşüncesi hızla benimsendi ve Avustralya’dan diÄŸer ülkelere yayılmaya baÅŸladı, ta ki sonunda tüm proleter dünyayı fethedene dek.
Avustralyalı işçilerin örneÄŸini ilk izleyen Amerikalılar oldu. 1886’da l Mayıs’ın evrensel bir iÅŸ bırakma günü olmasına karar verdiler, l Mayıs’ta 200 bin Amerikalı işçi iÅŸ bıraktı ve 8 saatlik iÅŸgünü talebinde bulundu. Daha sonra uygulanan polisiye ve yasal baskılarla, işçilerin bu ölçekte bir gösteriyi tekrarlaması birkaç yıl engellendi. Yine de 1888’de bu yolda yeniden karar aldılar ve gelecek gösterinin l Mayıs 1890’da olmasını kararlaÅŸtırdılar.
Bu sırada Avrupa’daki işçi hareketi de güçlendi ve canlandı. Bu hareketin en güçlü ifadesi, 1889’da toplanan Uluslararası İşçiler Kongresi oldu. 400 delegenin katıldığı bu Kongrede, sekiz saatlik iÅŸgünü talebinin en baÅŸta yer alması gerektiÄŸi yolunda karar alındı. Bunun üzerine Fransız sendikalarının temsilcisi, Bordeaux’lu işçi Lavigne, bu talebin tüm ülkelerde evrensel bir iÅŸ bırakma ile dile getirilmesini teklif etti. Amerikan işçilerinin temsilcisi, yoldaÅŸlarının l Mayıs 1890’da grev yapılması yolunda aldığı karara dikkat çekti ve Kongre bu tarihte uluslararası bir proletarya gününün kutlanmasına karar verdi.
Otuz yıl önce Avustralyalı işçiler, aslında yalnızca bir günlük kutlama düşünmüşlerdi. Kongre, tüm ülkelerin işçilerinin, l Mayıs 1890’da sekiz saatlik iÅŸgünü için, hep birlikte gösteriler yapmasını kararlaÅŸtırdı. Kimse bu kutlamanın daha sonraki yıllarda da tekrarlanmasından söz etmedi. DoÄŸal olarak, kimse, bu düşüncenin bir ÅŸimÅŸeÄŸin çakışı gibi baÅŸarı kazanacağını ve işçi sınıfı tarafından kısa zamanda benimseneceÄŸini önceden göremezdi. Bununla birlikte, l Mayıs’ın her yıl kutlanacak sürekli bir kurum haline getirilmesinin gerekliliÄŸini herkesin kavraması ve hissetmesi için, l Mayıs’ın yalnızca bir kez kutlanması yeterli oldu.
Ä°lk l Mayıs’ta sekiz saatlik iÅŸgününün uygulanması talep edildi. Ama bu hedefe ulaşıldıktan sonra da, l Mayıs’ın kutlanmasına son verilmedi. İşçilerin burjuvazi ve egemen sınıf karşısındaki mücadelesi devam ettiÄŸi sürece, ve tüm talepleri karşılanmadığı sürece, l Mayıs, işçi sınıfının bu taleplerinin her yıl dile getirildiÄŸi gün olacaktır. Ve daha iyi günler doÄŸduÄŸunda, dünya işçi sınıfı kurtulduÄŸunda, büyük bir olasılıkla insanlık o zaman da l Mayıs’ı, geçmiÅŸte verilen zorlu mücadelelerin ve çekilen acıların anısına yine kutlayacaktır.
Şubat 1894
