Ä°ran’ın Kürdistan bölgesindeki Baneh kentinde geçtiÄŸimiz hafta, sınırda kaçakçılık yapan 2 hamal, Ä°ran rejiminin silahlı güçleri tarafından katledildi. Ä°ran-Irak sınırında, yasa dışı ÅŸirketler tarafından kaçak olarak çalıştırılan ve sürekli olarak Ä°ran polisinin saldırısına uÄŸrayan hamal işçilerden (kûlber’ler) 40’ı, son 1 yıl içinde polis kurÅŸunlarıyla öldürüldü.
Ä°ran’da Irak sınırındaki Kürt kentlerindeki yoksulların binlercesi, yasadışı ticaret yapan ÅŸirketler tarafından kaçak olarak, sınır ötesi hamallık yaptırılarak çalıştırılıyor. YaÅŸları 10 ile 80 arasında çalışan ve Farsça’da adlarına “kûlber” denilen hamallar, çocukluktan yaÅŸlanana kadar -eÄŸer polis tarafından katledilmezlerse- bu iÅŸi yapıyorlar. Aralarında çocuklar da var kadınlar da… Hatta üniversite bitirip iÅŸ bulamayan çok sayıda genç de bu iÅŸi yapıyor.
Hayatlarını kazanmak için kaçakçılık yapmak zorunda kalan kûlber’ler, bu iÅŸi kendileri için deÄŸil, her yıl sınırdaki ticaretten milyar dolarlar kazanan yasadışı ÅŸirketler için yapıyorlar. Haliyle hiçbir yasal düzlemleri ve hakları olmayan binlerce kûlber, gerçek anlamda köle gibi çalıştırılıyorlar. Sınırdan geçirdikleri malları ise at ya da katır gibi hayvanlarla deÄŸil, çoÄŸunlukla sırtlarında taşıyorlar.
Irak’tan Ä°ran’a ve aynı ÅŸekilde Ä°ran’dan Irak’a kaçak sokulan mallar, Avrupa’dan getiriliyor. Gümrük masraflarından kurtulmak isteyen patronlar yasadışı ÅŸirketler kurarak, sınırdaki yoksullar üzerinden milyar dolarlar kazanıyor. Kulbêr’ler her iki ülkeye de mal taşıyarak buradaki ÅŸirketlere teslim ediyorlar. Yani sömürü çarkları hem Ä°ranlı hem de Iraklı zenginlerin lehine çalışıyor.
Kûlber’ler her gün iki büyük tehlikeyle karşı karşıya. Birincisi, yollarda daÄŸlık ve sulak bölgelerdeki doÄŸal riskler. Çok sayıda kaza ve yaralanma olayı oluyor. Ä°kinci ve daha büyük tehlike ise Ä°ran polisi. Irak tarafı biraz daha rahat olsa da, sınırın Ä°ran tarafında polis kulbêrlere neredeyse her gün ateÅŸ açıyor.
Son 1 yıl içinde Ä°ran polisinin açtığı ateÅŸ sonucu 40 kûlber hayatını kaybederken, 30’u yaralandı.
Son katliam ise geçtiÄŸimiz hafta Baneh kentinde oldu. Polis ateÅŸ açtı ve 2 kûlber’i katletti. Olayın ardından kentte bir nevi grev baÅŸladı ve işçiler çalışmadı, esnaf ise kepenk kapattı. Kalabalık protesto gösterileri oldu. Bir grup öğrenci ise sırtında dev bir ekmek taşıyan bir kûlber’i canlandıran bir tiyatro gösterimi ile işçilerin sorunlarına dikkat çekti. Ä°ran Kürdistanı’nın merkez kenti olan Senendec (Sanandaj) kentinde de protesto ve kepenk kapatma eylemleri yapıldı.
Türkiye’de de 28 Aralık 2011’de sınırda kaçakçılık yapan Roboski’li köylüler, asker tarafından bombalanmış ve 34’ü katledilmiÅŸti. Yoksulların ve emekçilerin her yerde sıkıntıları ortak. OrtadoÄŸu’lu emekçiler olarak mücadeleyi de aynı ÅŸekilde birlikte örgütlemek zorundayız.
