İran Mohammed Salas'ı İdam Etti
Sufi otobüs şoförü Mohammed Salas’ın hayatını kurtarmak için yapılan uluslararası kampanyaya rağmen, İran’ın Sufi dini azınlık grubu (tarikatı) Gonabadi Dervişleri’nin 51 yaşındaki bu üyesinin dün sabah erken saatlerde idam edildi.
Sufi otobüs şoförü, 19-20 Şubatta Tahran’da, gerçekleşen çatışmalar sırasında bir grup güvenlik kuvvetinin üzerine otobüs sürdüğü ve 3’ünün ölümüne sebep olduğu gerekçesiyle idama mahkum edilmişti. Avukatı Zeynep Taheri, Muhammed Salas’ın üzerine atılan suçlamaları defalarca reddettikten sonra, işkenceli sorgulamalardan sonra kabul etmek zorunda kaldığını belirtti. Avukatın elindeki delilleri esas alarak yargılamanın tekrar edilmesini talep etmesine rağmen Yüksek Mahkeme bu talebi reddetmişti.
İran’da 2017- Aralık 2018 Şubat arasında ülkenin neredeyse tamamına yayılan büyük protestolar olmuştu. Dikatör rejimine ve yoksullaşmaya karşı çok kitlesel eylemler gerçekleşmişti.
Ne olmuştu?
19 Şubat’ta Sufi bir tarikat olan Gonabadi Dervişleri’nin kendi üyelerinden Nematollah Riahi ‘nin polis karakolundan serbest bırakılması için yaptıkları protestoya güvenlik güçleri sert bir şekilde müdahale etmişti. 170’e yakın tarikat üyesinin yaralandığı, birçok gözaltının olduğu çatışmalar esnasında ise 3 güvenlik görevlisi hayatını kaybetmişti. 3 güvenlik görevlisinin ölümünden sorumlu tutulan Mohammed Salas ise o gün gözaltına alınmıştı.
Salas, yargılaması boyunca mahkemeye çıkarılmadı. Onun adına konuşan avukatı ve ailesi ise mahkemenin iddialarıyla çelişen deliller olduğunu öne sürüyorlar. Muhammed’in kızının yaptığı bir açıklamaya göre babası güvenlik güçlerinin öldürülmesinden önce zaten gözaltına alınmıştı. Babasının mahkeme önüne bile çıkarılmadığının altını çizen kızı, babasının gözaltı süresi boyunca işkenceye maruz kaldığını hatta güvenlik güçlerini kasten öldürdüğünü kabul etmemesi üzerine ise parmaklarının kırıldığını bildirdi.
Avukatının açıklamasına göre ise, olay esnasındaki görgü tanıklarının ifadelerinde otobüsü kullanan kişinin Mohammed’den çok daha genç biri olduğu yer alıyor. Mahkeme tarafından dikkate alınmayan bu bilgiler ve yalnızca işkence sırasında alınan ifadelerin esas alınması sebebiyle, tüm olayın iktidar tarafından sergilenen bir komplo olduğu iddiaları da kamuoyunca bir ihtimal dahilinde gözüküyor.
Uluslararası kamuoyunda fazlaca yer alan Muhammed’in yargılama süreci, yenilenmesi talebini reddeden mahkeme tarafından aceleyle bitirilmiş ve 4 Nisan’da idam kararı açıklanmıştı. Çatışmalar esnasında ölen derviş Mohammed Raji için ise hiçbir soruşturmanın bile başlatılmaması tepkilere sebep oldu.
İdam cumhuriyeti İran!
İran’da geçtiğimiz dönemde iyice artan protesto ve çatışmaların Şii iktidar tarafından muhaliflere yönelik operasyonlarda araçsallaştırdığını biliyoruz. Geçen sene Haziran ayında gözaltına alınan Kürt Sosyalist Ramin Hossain Panai’in idam cezasının kaldırılması için şu an uluslararası kamuoyunda bir kampanya yürütülüyor. (kampanya için #RaminHosseinPanahi)
Ramin, aylarca gözaltında tutulduğunun bilgisi dışarıya sızdırılmamış, ardından devlete karşı silahlı eylem çağrısı yapmak suçuyla hukuksuz bir şekilde yargılanmıştı. İnfazına saatler kala yeğeninin intihar etmesi ve artan uluslararası baskı sebebiyle infazının ertelenmesine karar verilmişti.